Verhalende muzikanten buiten Europa

In veel culturen buiten Europa leven mensen die zang, muziek en dichtvorm gebruiken om verhalen te vertellen. Ook zij houden de geschiedenis, de legenden en de cultuur in stand in regio’s waar vroeger en/of nu weinig mensen de lees- en schrijfkunst machtig zijn.

De bhat

Een Indiase dichter-verteller wordt een bhat genoemd. Zij zijn vooral actief in de noordwestelijke staten van India (onder andere Rajastan en Gujarat). Veel leden van de gerespecteerde Charani-kaste zijn bhats. Hun liederen gaan over Hindoe-goden en grote koningen, over veldslagen en sluwe heldendaden, over grote liefdes en over alledaagse situaties.

Bhats hebben een breed repertoire met verschillende vertel-, lied- en dichtvormen. Khyatas zijn verhalen die specifieke delen uit de geschiedenis van India beschrijven, en Raso zijn de verslagen van de levens en gevechten van grote helden. Eén van de bekendste Raso-heldendichten is die over Prithviraj Chauhan, een Rajput-vorst die een prinses beminde en zich verzette tegen de islamitische krijgers die Rajasthan in de 12e eeuw binnenvielen.

De griot

Een griot of djeli is een dichter in West-Afrika. Griots kunnen zowel mannelijk als vrouwelijk zijn. Ze huwen over het algemeen alleen met andere griots, waardoor het beroep in zekere zin erfelijk is. Hij of zij zingt de lof van grote koningen, verspreidt nieuws over recente gebeurtenissen, en vertelt legenden door.

Griots gebruiken verschillende West-Afrikaanse instrumenten, zoals de balafon (een xylofoon), de kora (een soort luit gemaakt van een kalebas), de en de ngoni (een snaarinstrument). Eén van de bekendste verhalen die door griots worden doorverteld is de epiek van Sundiata Keita, de stichter van het machtige middeleeuwse rijk van Mali.

De sha’ir

In Arabië waren voor de komst van de Islam dichters actief die sha’ir werden genoemd. Ze werden verondersteld magische krachten te hebben en de toekomst te kunnen voorspellen. Ze legden de geschiedenis van de stam vast en hemelden die op, inspireerden de krijgers vóór een militaire actie, en maakten schimpdichten over rivaliserende stammen.

In Ukaz, een stad in de buurt van Mekka, werd regelmatig een festival gehouden waar de sha’ir hun kunsten konden vertonen. Het aanzien van de sha’ir was zo groot dat stammen in plaats van voor een gewapend conflict te kiezen, hun vetes vaak uitvochten door hun sha’ir elkaar te laten ‘bevechten’ in een soort rapbattle avant la lettre!